Handy-wijzer voor al je klussen

Blogs op het gebied van klussen aan huis
11 sep
Legionella, beter voorkomen dan genezen!

Legionella is een bacterie en is de belangrijkste verwekker van de ziekte legionellose, ook wel legionellagriep of veteranenziekte genoemd. Deze ziekte werd voor het eerst ontdekt in 1976 bij de veteranen in Philadelphia, vandaar de naam. Er zijn heel wat varianten, maar het zou ons te ver leiden om het er hier in deze blog over te hebben. Waar we het wél willen over hebben is waar de bacterie zich gaat ontwikkelen, hoe je het bestrijdt, maar vooral: hoe je het kunt voorkomen. Want ook hier geldt: Voorkomen is beter dan genezen. Legionellapreventie is immers opgenomen in de wetgeving, en dus niet iets dat je zomaar over het hoofd kan zien.

De wetgeving in allerlei sectoren en domeinen

Legionella-ziekte is een zeer hardnekkige aandoening. Het veroorzaakt onder meer ademhalingsproblemen, koorts en spierpijn. Sommige mensen worden niet ziek van de bacterie, maar kunnen de ziekte wel overdragen. De overdracht kan gebeuren via voedsel of via contact met dieren. Daardoor is de ziekte zeer besmettelijk. Een uitbraak heeft dan ook zware gevolgen voor de gezondheid van de bevolking. Daarom dat jij als bedrijfsleider, overheidsinstelling of ook als particulier er alles voor moet doen om een besmetting van salmonella te voorkomen. Preventiemaatregelen werden onder meer opgenomen in de Arbo-wetgeving, de Wet van de Publieke gezondheid en de Gemeentewet, de Wet op het Drinkwater en nog een hele reeks andere regelgevingen. In functie van het domein waarop gewerkt wordt, zijn de toezichthouders onder meer: de Inspectie Leefomgeving en Transport (en drinkwaterbedrijf), het Staatstoezicht op de Mijnen en de Inspectie SZW en Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit. Ook op het niveau van de gemeentes en de provincies wordt er het nodige gedaan om legionella te voorkomen.

Wat zijn zoal de risicodomeinen van de legionella-bacterie?

Legionella verspreidt zich vooral via het water. Ze ontwikkelt zich in stilstaand water tussen 20 en 50°C. De bacterie wordt verspreid wanneer het water door verneveling of door spatten in de ademhaling terechtkomt. En dit soort situaties komt op talloze plaatsen voor. Denk bijvoorbeeld aan:

  • Zwembaden, sauna’s…

  • Fonteinen

  • Vijvers met stilstaand water én bij warm weer

  • Ziekenhuizen en zorginstellingen

  • Gevangenissen en opvangcentra

  • Verblijfsaccommodaties: hotels, campings, pensions…

  • Jachthavens met openbare accommodaties zoals douches

  • Truckstops met openbare accommodaties zoals douches

  • Schepen en vliegtuigen

  • Natte koeltorens: deze dienen om het teveel aan warmte, welke door een productieproces of in gebouwen wordt ontwikkeld, af te koelen. Dit gebeurt door middel van verneveling. Denk hier aan energiecentrales en airco.

  • Bedrijven met openbare douches

Kort gezegd: de risicoplekken zijn daar waar veel mensen komen en waar er met water omgegaan wordt.
Maar ook in privé gebouwen kun je met salmonella te maken krijgen. Denk bijvoorbeeld aan een waterleiding die doorgezakt is en waar water in blijft staan. Of denk aan waterkranen die niet meer worden gebruikt, maar toch nog met de waterleiding zijn verbonden. Het water dat achteraan in de leiding blijft staan, vormt een risico. Waterleidingen die buiten tegen de muur lopen of die binnen tegen een buitenmuur gemonteerd zijn, vormen een risico. Wanneer de zon op de muur schijnt, kan de temperatuur in de leidingen snel oplopen tot boven 20°C. Keerkleppen in een waterinstallatie zijn eveneens een zwak punt als het om salmonella gaat. Ook oude, sterk vervuilde leidingen of leidingen die vol kalkaanslag zitten, zijn een groot risico. De bacterie nestelt zich in het vuil en de kalkaanslag. Hetzelfde geldt voor boilers. Hierin bevindt zich vaak sediment, wat een ideale broeihaard is voor de legionellabacterie. Ook na een vakantie doe je er best aan om je kranen eerst eens goed te laten doorlopen. Zaken zoals een douchekop of een filter moeten zeker grondig gespoeld worden.

Legionella opsporen en actie ondernemen

Legionella wordt opgespoord door middel van staalafnames. Het water wordt gecontroleerd. Om wettelijk in orde te zijn, moet dit een RVA-geaccrediteerde legionella monstername en analyse zijn. Je krijgt hierover een uitgebreid verslag. Als blijkt dat er legionellabacterie aanwezig is, is een chemische desinfectie-actie nodig. Dit moet zeer grondig gebeuren zodat er geen enkele restant van de bacterie in de leidingen of waterinstallatie achterblijft. En er is zelfs meldingsplicht als er salmonella wordt vastgesteld. Je moet bijvoorbeeld de eigenaar van het gebouw, de directeur van het bedrijf of de verantwoordelijke van de watervoorziening inlichten.

Regelmatige controles

In prioritaire instellingen is het wettelijk verplicht om per half jaar een monsteranalyse te laten uitvoeren. Het aantal meetpunten hangt af van het aantal tap plaatsen dat je waterleidinginstallatie heeft.
Particulieren zijn niet verplicht om analyses te laten uitvoeren. Toch is het, bij het minste vermoeden dat er legionella zou zijn, zeer aangeraden om een test te laten uitvoeren. Na elke controle met negatief resultaat kun je weer een tijdje gerust zijn.

Voorkomen is de boodschap!

Als er salmonella is vastgesteld, of zelfs nog maar bij het vermoeden van deze bacterie, is het niet alleen nodig om waterstalen te nemen en actie te ondernemen. Daarnaast is het ook noodzakelijk om de oorzaak van de besmetting op te sporen, zo niet loop je binnen de kortste keren het risico op een nieuwe besmetting. Alle zwakke punten in je waterleidingsysteem moeten zoveel mogelijk aangepakt worden. En een degelijk beleidsplan rond salmonella preventie moet opgesteld worden.

Schakel een gespecialiseerd bedrijf in

Als particulier, en zeker als onderneming, schakel je best een expert in als het om salmonellabestrijding gaat. Salmonella is een zeer hardnekkig iets en je wil het risico niet lopen dat er besmettingen zijn omdat jouw waterinstallatie niet in orde is. Een gespecialiseerd bedrijf neemt al deze zorgen van jou weg. Jij geeft de opdracht en zij voeren uit.
Wanneer je een specialist inschakelt kun je rekenen op:

  • Risico analyse uitvoeren, en dit op regelmatige basis

  • Het opstellen van een legionella-beheersplan

  • Watercontrole uitvoeren, minimum tweemaal per jaar

Je krijgt de nodige certificaten en je bent tenminste zeker dat je wettelijk in orde bent.
Vraag gerust raad en een offerte zodat je vanaf nu weet hoe je met salmonella moet omgaan. Preventie, opsporing, actie ondernemen… het is gewoon een must als je aandacht hebt voor de gezondheid van de bevolking.

1 reacties

Laat een reactie achter
Je reactie is geplaatst.